Стол кексине одурыбызаберип, Игорь Костачаков номнар чатчаң сол чанға пажын пурыбысты, анаң кӧзнекке ӱр кӧрди. Ырақта қара тағ, қар шала чоқ эдинип, қарарып турчаттыр. Ааң тӧзӱнде, ағаш қыйзыба қара суғчақ, қайы черде кӧрӱнип, толғайлап қапчығай ақчаттыр, чарық сарының шоолапкел. Арий уғулча, чараш сарын. Ол сарынға позуның силиг, уғулбас сарыны пестербе пашқа чақкийектер қошчалар. Пӱрӱ тапчаң ағаштар позуның чылажарақ шоолағы эдоқ қошчалар.
Кӱн тезе ақтап таа чарыдып полбанча, эбре арий тубаннығ, тегриде ақ пулут эбес, қара пулут эбес, ӧре арий қубарча ла. Андығ даа полза, чараш, ӱн чоқ, чарығарақ сарын тегридең эдоқ тӱшчаттыр.
Пашқа кӧзнектең алында ташчаң Прас. Ташқын суғ мағат ойнабыстыр, улуғ суғ тың шоолапчыған, нызрапчыған, ам тезе ээде ле сарнапчыған эзрик кижи чилеп, алып ӱнӱн шығарча.
— Қайдығ даа полза, — Игорь санады, — қайдығ даа ӱннер шоолап, нызрап уғулза даа, туған черде қачан даа шым. Қачан даа часқыба шым. Мен, теп, — санады, — силиғарақ полчыған черлер кӧргем, ыларды алтап, уғуп чӧргем, ылар ӱстӱбе учуқ чӧргем. Чоо, по туған чердең чақшы чер чоқ. Чажың чажап, андығ сағышка келчаң.
Туған чер қайдығ даа чақшы полза, саға, алындағы муң кижиге чилеп, тем-тем пажында ол черге учуғарға келижер. Пирда чарар небе иштеп тооспан. Ол учуқчаң темим тезе чағыныбодурча, эзе.
Че, пазоқ чарабас сананып тенмистим, анчӱн мени тенеш теп
асқайлапчалар, — кирди Игорьга, ызайынақ ааң чӱзӱнге тӱшпарды.
Анаң шым-шырық тӱшти. Ол андығ чақшы, кӱш кирдирчең, тириг
ошқаш шым-шырық турыбызаберип, Игорь қыйбранарға да, санарға да қоруқты, ол шым-шырықты қачырбыспасқа. Ол шым шырық иштинде Игорь мағат эштиг позуны пилинди.
Сағыш, эзе, тоқтатпассың. Муң қатнап шым айтқан Тертулиан, пазып: «Сағыш кижидең санап шықса ла, ааң пажинға пашқа-пашқа
чарабас небелер кирчалар, ол небелер эртчиған темнең ӱчӱн, ӧлердең ӱчӱн». Эм сананмаларға кӧп тем керек чоқ, эм пӱдӱрерге кижиге кӧп сағыш, ус кол керек. Чақшы сағыш туғкелча, оқ чилеп. Керсе, кӱлӱк сағыш кенетки келча. Ол керсе, кӱлӱк сағыштарды по чадыға кирдирерге сағыжок керек, кӧп кӱш, кӧп тем керек.
Терек сағыш туғыбаларға шым-шырық керек. Шым-шырық ла наа небени туғча. Шым алмазы, Ньютон пажынға тӱжӱп ле, ааң наа сағыш чарытсалған. Шым-шырықта кижи сағыжынма учуқ чӧрча.
Теген, по чашқа шым-шырық аразында чадарға керек чоқ. Часқыға эдоқ тем керек. Шоолапчаң, шуйуқтачаң, ӧртепчаң часқы кижиге керегоқ. Часқыда кижиниң чӱрегинге наа сағыштар тӱшча. Часқыда кижи чӱрегинме учуқ чӧрча.
Шымма часқы. Часқыба шым. Ылар по чадығды иштепчалар. Ылар кижини туғчалар, ӧстирчалар, анаң тезе, эн қалғанында, чығчалар.
«Че, теноқ шықтым», — теп, Костачаков санады, кӧзнек алына парып, кӧрӱп.
Ӧринмечек қылы кӧзнекте сирлепчаттыр, пир куш ӧӧрӱ, пир черде одур полбан, пирге учуқ чӧрчаттыр. Ақчыған суғ, тӱшкен кӱн сузыба чылтрапкел, ӱргӱнип кӧрча. Салғын чоқ, шым-шырық полпарды
Қанче кижиге чадарға? Керек пар полза, таңма пар полза, ол чадар. По часқыба шым пар полза, ол чадар. Парчын кижиниң часқыба шым пар полар, ааңы кӧрибаларға керек, уңнабаларға, тудыбаларға керек, анаң, тап тутқанда, позунда тударға керек, пожатпасқа. Кӧӧлениш парчын кижиге, парчын чашта келишча. Шым-шырық келишчок, — Игорьдиң кӱжи ойнабысты, ташчаң суғ чилеп, ол чер таппан чӧреберди. Иженижи кӧрӱниберди аға. Чадарға, терең санарға, кӧӧленерге керек! Тем пар, керек чажым эртпеди!
Часқыба шым Игорьдиң иштинде чадаберди.
Эжиктең ығырыш уғыбалып, ол туркелди, эжик алына пас парды.
Койа Бельчек (Н. Е. Бельчегешев)
